Gjelda trekkjer ned i offshore

Der amerikanske offshorereiarlag (Tidewater, Hornbeck, Gulmark) har halde gjeldsgraden på eit behageleg nivå gjennom ei årrekke, og vekse meir langsamt, har norske offshorereiarar lånt pengar og bygd båtar gjennom aggressiv vekst i fleire år.
Med oljeprisfallet på toppen er det forklaringa på det store kursfallet hos dei børsnoterte offshorereiarlaga. Aksjeinvestorane er blitt svært opptekne av gjelda i selskapa når inntektene fell, meiner Sigvald Skeide i investerings- og forvaltningselskapet Sydvestor.
Eit døme som viser kva som er situasjonen no er at nokre reiarlag legg skip i opplag, medan andre gjer nykontrahering på nesten same type skip (ahts). Tilbodet er enkelt og greitt større enn etterspørselen frå oljeselskapa. Spørsmålet er berre når etterspørselen møter tilbodet i marknaden. Det kan ta tid, trur Skeide.

Misnøgde investorar

Skeide meiner aksjekursen i offshoreselskapa reflekterer at investorane mislikar fleire forhold, etter år med aggressiv vekst og eit overraskande stort fall i oljeprisen på kort tid:
Stort nybyggingprogram gjer at selskapa har lite frie midlar.
Selskapa har lagt meir vekt på vekst enn å kunne betale utbytte.
Høg gjeldsgrad.
Lav omsetning av aksjar.
Lav avkasting på eigenkapitalen.
- Skal aksjene til reiarlaga prisast normalt og investorane bli interessert i denne sektoren må det ein endra strategi til, seier Skeide.

Amerikansk reiarlag har lavare gjeld

- Amerikanske reiarlag har også auka gjelda siste åra, men dei har ikkje på langt nær så høg gjeld i forhold til kontantstraumen som dei norske selskapa. Norske reiarlag har hatt ein aggressiv vekst dei seinare åra, finansiert med meir lån i forhold til eigenkapital og kontantstraum, seier Skeide.
Gjeldsgrada er om lag dobbel så stor i norske som i amerikanske offshorereiarlag, når målestokken er kontantstraum i forhold til nettogjelda , anslår han.
Dei norske offshorereiarlaga er no prisa til rekordlave verdiar samanlikna med bokført eigenkaptital. No er det snakk om børskursar på 20 prosent av bokført verdi, det er kun Solstad som er prisa høgare med 45 prosent, medan eit selskap som Farstad for drøye to år siden vart prisa til nesten 100 prosent av bokført verdi, i følgje Skeide.
-Det er sjølvsagt en overreaksjon, men marknaden har alltid rett, seier han.

Har tid på seg

På kort sikt er det ingen bråhast med å gjere noko med gjeldsituasjonen for dei største offshorereielalaga i nordvest. Alle har sikra seg med relativt god tid til forfall, frå 2016 til 2020. Både Island Offshore, Volstad Subsea og Havila har forfall høvesvis tidleg og seint neste år. Farstad sin første obligasjon forfell februar 2017. I tillegg har dei sjølvsagt ordinære banklån med lengre varigheit.
Obligasjonslån har vore ein populær finansieringsmåte hos offshorereiarlaga. Eit typisk obligasjonlån kan vere på tre til fem år, der det berre blir betalt renter i låneperioden og der sjølve lånet må betalast attende og refinansierast når lånetida er ute.

Problemet er om låna forfell til betaling når tidene er tøffe og likviditetsreservane er begrensa. Slik dei store offshorereiarlaga i nordvest har ordna seg er det eit godt stykke fram til det eventuelt kan bli eit problem i følgje Skeide.

God dekning

Havila Shipping er første offshorreiarlaget som har lagt fram resultatet. Store negative valutautslag gav underskot, medan sjølve drifta var meget god.

- Havila er selskapet med høgast kontraktsdekning (kor stor del av flåten som er utleigd på oppdrag, red. merk), seier Skeide.
i år er kontraktsdekninga 80 prosent og neste år 60 prosent (80% hvis opsjonane blir erklærte).
I den andre enden er Farstad Shipping, med ei uvanleg lav kontraktsdekning til det selskapet å vere, 50 prosent i år og 30 prosent i 2016, i følgje Skeide.

Rekordlågt

Både Farstad Shipping og Havila Shipping har falle rundt 55 prosent i verdi på børsen siste 12 månadane. Fallet i Rem Offshore er ikkje like stort, men der er det så lite handel i aksjen at det gir lite meining å samanlikne kursutviklinga.
Uansette er det snakk om kursras.
- Prisinga har aldri vore lågare. Havila har ikkje nybyggingsprogram men gjelda gjer investorane nervøse. Farstad aukar gjelda vesentlig i år gjennom nybyggingsaktiviteten som i tillegg er på spekulasjon (ikkje kontrakt), seier Skeide om aksjekursane.
- Det positive vil framover vere at aktørane mest sannsynleg vil stanse nykontrahering, då konsolidering i bransjen vil vere meir attraktivt framover, og avkastning på eigenkapitalen får sterkt fokus. Då vil ein vere godt rusta når oljeselskapa igjen vil auke investeringane og neste oppgangskonjunktur blir eit faktum, seier Skeide.